Work And Travel ve Amerika ile ilgili size ilginç gelebilecek bazı kalıplar
J1 Vizesi: J-1 vizesi, Amerika Birleşik Devletleri tarafından Work and Travel kapsamında kültürel değişim programı katılımcılarına verilen, öğrencilere sözleşme süreleri boyunca (yaklaşık 3 ay) yasal çalışma izni, çalışma sürelerinin bitiminden itibaren de ekstra 30 gün daha Amerika'da kalma hakkı sağlayan vizedir.
DS 2019: Work and Travel programı kapsamında ABD'ye gidebilmeniz için almanız gereken Amerikan Dışişleri Bakanlığı’nın onayı ile sponsor şirketin adınıza düzenleyip tarafınıza gönderdiği yasal çalışma izin belgesidir.
SSN: Social Security Number kısa adıyla SSN sosyal güvenlik numarası anlamına gelmektedir. SSN numaranız Türkiye'deki TC kimlik numaranıza benzer bir numaradır. Tüm SSN'ler kişiye özeldir ve bir kere alındıktan sonra ömür boyu aynı numara geçerlidir. Work and Travel katılımcısı olarak ABD'ye giden tüm öğrenciler SSN almak zorundadır. SSN almak maaşınızdan yapılan yasal kesintilerin kayıt altında tutulmasını sağlayan resmi bir prosedürdür. SSN sahibi olmanız ABD’de yasal olarak çalıştığınızın bir göstergesi olmakla beraber, aynı zamanda yaşanması muhtemel işçi-işveren sorunlarında kanunlar çerçevesinde korunmanızı da sağlamaktadır. SSN için başvuru yaptıktan sonra SSN kartınız 15-20 gün içinde belirttiğiniz adrese gönderilir. Fakat bu süreçte gecikmeler yaşanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. SSN kartınız bir ay içinde elinize hala ulaşmamış ise sponsorunuz ile iletişime geçebilirsiniz.
Job Offer: Work and Travel katılımcıları için işverenler tarafından gönderilen iş tanımı ve şartlarını belirten iş teklifi ve anlaşma belgesidir.
İş sözleşmelerinde aşağıdakilerin eksiksiz olduğuna dikkat edin:
I-94: Amerika’ya giriş ve çıkış bilgilerinizin kaydedildiği bir formdur. I-94 kayıtları 30 Nisan 2013 tarihi öncesinde uçakta yolcu tarafından doldurulur, gümrük noktasında kaşelenir ve tekrar Amerika’dan çıkışınıza dek saklanması gerekirdi. Yeni sistemle birlikte bu kayıt işlemini artık uçakta form doldurarak yapmanıza gerek yoktur. Kayıt işlemi elektronik ortamda ülkeye giriş sırasında gümrük memuru tarafından yapılır.
Pay Check: Maaş çeki. Amerika'da çalıştığınız işyerinin size maaş olarak verdiği ödeme çekidir. Üstünde isminiz yazılıdır. Herhangi bir banka ya da süpermarkette kimliğinizi göstermeniz şartı ile yalnızca sizin tarafınızdan nakde çevrilebilir.
Jet-Lag: Özellikle okyanus aşırı uçuşların ardından ulaşılan yer ve Türkiye arasındaki yerel saat farkından dolayı vücutta hissedilen uyku problemi ve biyolojik rahatsızlığa verilen isimdir.
W-4 Formu: Work and Travel kapsamında çalışmaya başlarken, işvereninizle birlikte dolduracağınız vergi kesinti miktarının hesaplanmasında kullanılan formdur.
İşvereniniz, çalıştığınız süre boyunca bu formu tutar ve pay check'ten ne kadar vergi düşülmesi gerektiğini belirlemede kullanır.
I-9 formu: Work & Travel programında işe başladıktan sonra işvereninizin size vereceği işe uygunluk formudur.
Sponsor: Amerikan Dışişleri Bakanlığı tarafından çalışma izni (DS 2019) basma yetkisine sahip ve program kurallarına uygun işverenleri programa dahil eden kuruluştur. Herhangi bir sorunda öğrencinin haklarını korumakla görevlidir.
SEVIS: SEVIS (Student and Exchange Visitor Information System) Amerikan Hükümeti'nin kültürel değişim programlarıyla veya eğitim almak amacıyla Amerika’ya gelen yabancı öğrencilerin bilgilerini kayıt altında tuttuğu online sisteminin adıdır. Work and Travel programına katılacak her öğrenci 35 USD SEVIS ücreti ödemek zorundadır.
Check-in: Program başlangıç tarihinden sonra Amerika'da kaldığınız süre boyunca genellikle aylık olarak sponsor sisteminde yapacağınız güncelleme işlemidir.
Shift: Haftalık çalışma saatlerinizin ve programınızın belirlendiği yazılı tablo.
Schedule: Amerika’da çok fazla karşılaşacağınız bir kelimedir. Haftalık çalışma programınızın çizelgesi ya da otobüs, tren saatlerinin listesi için de kullanılır.
Overtime: Fazla mesai anlamına gelir. Amerika’da haftalık 40 saatin üzerinde çalıştığınızda yasal olarak çalıştığınız fazla saatler için normal saatlik ücretinizin 1,5 katı ödeme alırsınız. İstisnai olarak bazı mevsimlik işverenler bu ücreti ödemekten muaftırlar.
W2 Formu: Çalışma yılının sonunda, işvereninizin size göndereceği toplam kazandığınız miktarı ve kesilen vergi miktarı gibi detayları içeren formdur. Alacağınız vergi iadesi için gerekli bir belgedir.
Supervisor: Çalıştığınız iş yerinde sizi yönlendiren görev ve sorumluluklarınızı belirten kıdemli yöneticiniz.
Tip: Bahşiş. Amerikan kültüründe bizim ülkemizden farklı olarak neredeyse yasal bir zorunluluk gibi kabul edilir, vermediğinizde çoğu yerde saygısızlık ya da kabalık olarak görülür.
Day off: Çalışma takviminizde (haftada bir veya iki) işverenin ihtiyacına bağlı olarak değişebilen izinli sayıldığınız mesainizin olmadığı günler anlamına gelir.
Clock In/Clock out: Çalışma saatlerini hesaplamak için mesai başlangıç ve bitişlerinde yapılan işlemlerdir.
To go / Take away: Genellikle fast food restoranlarında paket yaptırıp götürmek anlamında kullanılır.